Harem (z arab. ulga, zakaz); od arab. harim („miejsce zakazane lub święte”) inaczej perski: sarāy, zenana -prywatna strefa w tradycyjnym muzułmańskim domu. Do części domu określonej jako harem nie mają wstępu obcy mężczyźni. Termin odnosi się również do kobiet przebywających w haremie.
Zwyczaj izolowania kobiet Arabowie przejęli w VII wieku od bizantyjczyków. W starożytnych Chinach, Turcji i Egipcie haremu pilnowali eunuchowie.
W Chinach w haremie mógł przebywać jedynie cesarz ze swoimi kobietami –
opieka eunucha nad kobietami sprawiała, że nie istniały wątpliwości w
kwestii ojcostwa dzieci.
Sułtan (tur. „władca”, arab. as-sulṭān – „ten, który ma władzę”) – tytuł władcy islamskiego, używany w wielu krajach muzułmańskich, m.in. w Turcji osmańskiej do 1922. Państwo rządzone przez sułtana to sułtanat.
Termin „sułtan” powstał w czasach kalifatu bagdadzkiego. Początkowo kalif był jednocześnie władcą świeckim i religijnym tego państwa, a jego władza wynikała z bezpośrednich, rodzinnych związków z Mahometem.
Później jednak jego władza wojskowa i cywilna została przekazana innym
osobom, a sam kalif stał się tylko władcą w sensie religijnym.
Kalfa – biała niewolnica (odaliska) w haremie tureckim pełniąca funkcję pokojowej oraz kierująca służbą haremową.
Wielki wezyr – dostojnik państwowy w Imperium osmańskim, najważniejszy z ministrów sułtana. Wielokrotnie posiadał większą faktyczną władzę niż sułtan. Posiadał jego pełnomocnictwo i mógł być odwołany ze stanowiska wyłącznie przez Sułtana. Największa ich władza przypadała na okres 1656–1703 (władza rodu Köprülü). W XIX wieku, po okresie tanzimatu, wielki wezyr zaczął pełnić funkcję odpowiadającą kompetencjami funkcję premiera w Zachodnio-europejskich monarchiach.
Bej - (pierwotnie
beg; tur.
bey) – tureckie słowo oznaczające wodza (np. janczarów, Tatarów krymskich).
Dawniej tytułowano w ten sposób wyższych urzędników państwowych w Turcji oraz władców Tunezji, kiedy pozostawała ona pod tureckim wpływem. Bej był też tytułem używanym przez władców licznych
ord na
Kaukazie. Obecnie
bey w języku tureckim jest formą grzecznościową.
Chan - głowa chanatu , tytuł oznaczający władcę w dawnych krajach Azji Środkowej i Europy Wschodniej ; także część imienia oznaczająca wysokie urodzenie w krajach muzułmańskich.
Pasza (
basza; tur.
paşa) – słowo pochodzące od perskiego
padyszacha, oznaczające wysokiego urzędnika w Turcji osmańskiej; tytuł ten zazwyczaj był przyznawany gubernatorom i
generałom. Jako zwrot grzecznościowy "pasza" odpowiada polskiemu tytułowi "pan".
Effendi, ale również
Efendi i
Effandi, (arabski:
أفندي "Afandi" ;perski:
آفندی z tureckiego
Efendi) – turecki tytuł oznaczający
pan,
władca.Odpowiada angielskiemu
Sir lub staropolskiemu
Pan. Tytuł używany w Turcji i innych krajach wschodnich. Używany wobec osób posiadających wyuczony zawód i urzędników wysokiego szczebla jak bej lub pasza. Może zastępować imię.
Ağa to tytuł używany w wojsku tureckim oznaczający dowódcę lub przywódcę janczarów, naczelnika policyjnego, a w Egipcie
dowódcę oddziałów tureckich. Mianem agi określano także wyższego
urzędnika. Obecnie jest to tytuł grzecznościowy i oznacza on dosłownie
pana.
Sułtanka - żona , siostra , córka , nałożnica lub krewna Sułtana.
Kadina - w imperium osmańskim należąca do haremu
sułtańskiego kobieta o wyższym od innych statusie, metresa. Kadinie przysługiwały szczególnie obfite apanaże, służba, apartament i inne przywileje.